Vloerverwarming aftappen is een noodzakelijke handeling bij onderhoud, herstelling of renovatie van vloerverwarmingssystemen in België. In dit artikel leer je wat de juiste werkwijze is voor het veilig aftappen van vloerverwarming, wanneer je dit het best doet en welke praktische tips je helpen om fouten te vermijden. Deze gids is gebaseerd op de laatste normen en praktijken op de Vlaamse markt anno 2025. Ontdek hieronder alles wat je moet weten over het correct en efficiënt aftappen van je systeem.
Wat betekent vloerverwarming aftappen?
Vloerverwarming aftappen betekent het gecontroleerd laten leeglopen van het volledige of gedeeltelijke watercircuit van je vloerverwarmingssysteem. Dit gebeurt meestal via een aftappunt aan de onderzijde van de verdeler, waarop een tuinslang of vul-/aftapset aangesloten wordt om het systeem te legen.
Waarom bevat vloerverwarming water?
Vloerverwarming gebruikt warm water dat door kunststof of metalen buizen onder de vloer stroomt. Dit water geleidt de warmte van een verwarmingsketel of warmtepomp naar de kameroppervlakken. Afhankelijk van het type installatie wordt het water vooraf behandeld tegen corrosie, kalkafzetting en bacteriële groei.
Wat zit er in het behandelde systeemwater?
Behandeld water bevat meestal de volgende toevoegingen:
- Corrosiewerende stoffen (zoals natriumsilicaat)
- Kalkwerende polymeren
- pH-stabilisatoren
- Antibacteriële additieven bij langdurige stilstand
Hoe tap je vloerverwarming correct af?
Vloerverwarming aftappen verloopt in 4 afzonderlijke stappen. Deze zijn opgesomd in onderstaand overzicht.
Stap | Verduidelijking |
|---|---|
Systeem uitschakelen | Schakel de cv-ketel uit en laat het circuit volledig afkoelen |
Leidingen afsluiten | Sluit aanvoer- en retourleidingen van de verdeler af |
Aftappunt openen | Sluit een vul-/aftapset of tuinslang aan op het laagste aftappunt van het circuit |
Ontluchten & vangen | Open ontluchtingsventielen en zet opvangmateriaal klaar |
Welke voorbereiding is nodig?
- Zet de ketel uit om verbranding of drukaccidenten te vermijden.
- Laat het systeem afkoelen tot onder 40°C.
- Open hoogstgelegen radiatoren indien aangesloten op hetzelfde circuit om vacuümvorming te vermijden.
- Schakel circulatiepompen en thermostatische ventielen uit.
- Bevestig een slang op het aftappunt en laat het uiteinde in een afvoer lopen of opvangemmer stromen.
Waar vind je het aftappunt?
Het standaard aftappunt bevindt zich aan de onderzijde van de vloerverwarmingsverdeler, meestal naast of onder de circulatiepomp. In moderne systemen is dit een gecombineerde vul-/aftapkraan voorzien van buitendraad.
Wat doe je tijdens het aftappen?
- Open de aftapkraan langzaam om drukschommelingen te vermijden.
- Ontlucht alle circuits afzonderlijk voor betere doorstroming.
- Controleer constante afvoer om blokkades of verstoppingen te detecteren.
Wanneer moet je vloerverwarming aftappen?
Het aftappen van vloerverwarming is vereist in specifieke situaties. De tabel hieronder somt de meest voorkomende toepassingen op.
Situatie | Is aftappen nodig? |
|---|---|
Herstelling van leiding of pomp | Ja |
Installatie van een nieuwe verdeelgroep | Ja |
Uitvoeren van renovatie of chapevervanging | Ja |
Seizoenswissel zonder wijziging | Neen |
Vorstbeveiliging bij leegstaand gebouw | Ja |
Hoe lang mag het systeem leeg blijven?
Maximaal 24 tot 48 uur, tenzij je antivries toevoegt of het circuit volledig droogblaast. Langdurige stilstand leidt tot oxidatie in metalen componenten zoals pompen, retourkleppen, en verdelers.
Kun je radiatoren apart aftappen van vloerverwarming?
Bij radiatoren met voetventiel kan dit meestal, maar bij vloerverwarming niet omdat het één gesloten watercircuit is zonder tussenliggende afsluitpunten per kring of ruimte.
Wat zijn de risico’s van foutief aftappen?
Een fout in het aftapproces leidt tot:
- Luchtinsluiting in het systeem
- Corrosieschade aan pompen of metalen koppelingen
- Thermische schokken in de vloer bij onjuist opnieuw vullen
- Overmatige sedimentatie in stilstaande leidingen
Wat zijn gevolgen van lucht in het systeem?
- Minder warmteafgifte
- Gorgelgeluiden in leidingen
- Ongelijke regeling van kringen
- Versnelde slijtage van onderdelen
Wat moet je doen na het aftappen?
Na het correct aftappen voer je onderstaande handelingen uit om de werking van het systeem 100% te herstellen.
Stap | Toelichting |
|---|---|
Afdichten van aftapkraan | Slang afsluiten en kraan goed sluiten |
Systeem bijvullen | Gebruik zuiver water of behandeld water op juiste druk |
Ontluchten | Begin bij verdeler, dan hoge radiatoren, dan afzonderlijke kringen |
Opstoken | Volg trapsgewijs het opstookprotocol om schade te voorkomen |
Hoe werkt het opstookprotocol?
Het standaard opstookschema is:
- Dag 1: Start op 20°C
- Verhoog dagelijks met 5°C
- Maximaal 45°C toegestaan
- Handmatige regeling via thermostaatkoppen of weerbestendige regeling
Welke tools en materialen gebruik je?
Een overzicht van meest noodzakelijke onderdelen:
Materiaal | Functie |
|---|---|
Tuinslang / vul- en aftapset | Water gecontroleerd afvoeren |
Dweil en opvangemmer | Water opvangen tegen spatten en lekken |
Schroevendraaier en sleutelset | Ontluchtingsventielen openen |
Waterdrukmeter | Controle van systeemdruk tijdens vulling |
Behandeld water / conditioner | Gezuiverd, corrosie werend vullen |
Welke types vloerverwarming vereisen een andere aanpak?
Type vloerverwarming | Aftapwijze aangepast? |
|---|---|
Elektrisch systeem | Niet van toepassing – geen waterkring |
Hydraulisch met pompverdeler | Ja – standaard procedure zoals hierboven |
LTV met stadsverwarming | Enkel via gecertificeerde installateur |
Hybride systeem | Mogelijk combinatie van meerdere regels |
Is behandelen van teruggevuld water verplicht?
Ja. In België geldt de norm dat gevuld water pH-neutraal en corrosiebestendig moet zijn (EN 1264-norm). Voeg indien nodig een conditioner of inhibitor toe.
Aanduiding | Normwaarde |
|---|---|
pH-waarde | 7,0 – 8,5 |
Geleidingsvermogen | Max. 500 µS/cm |
Hardheid | Tot max. 8 °dH |
Vuilfilter verplicht | Bij stalen verdelers en stadsverwarming |
Welke fouten komen het vaakst voor?
- Slang niet goed aangesloten → lekkage
- Ontluchting vergeten → onregelmatige werking
- Waterdruk te hoog → scheuren in koppelingen
- Direct opstoken na vullen → barsten in vloer
- Geen inhibitor → vorming van sludge en corrosie
Wanneer schakel je een vakman in?
Je schakelt een erkende installatietechnieker of loodgieter met ervaring in HVAC-systemen in bij:
- Geen aftappunt aanwezig
- Complexe stadsverwarming
- Lekkage of drukverlies
- Systeem met automatische luchtontluchting
- Geen documentatie beschikbaar van je circuits
Wat kost vloerverwarming (laten) aftappen?
Soort interventie | Richtprijs België 2025 |
|---|---|
Zelf doen (materiaal inbegrepen) | €30 – €65 |
Door vakman enkel tap/ontlucht | €100 – €150 |
Inclusief hervullen en diagnose | €150 – €300 |
Conclusie
Vloerverwarming aftappen doe je enkel bij aanpassingen, defecten of voorbereidende werken. Volg steeds de juiste stappen: water af laten koelen, het juiste aftappunt gebruiken, ontluchten en vullen met behandeld water. Volg een veilig opstookprotocol en bescherm je vloer en systeem tegen vocht, lucht en kalk. Bij twijfel is de hulp van een vakman essentieel. Zo garandeer je een langere levensduur en optimale werking van je vloerverwarming.
Wil je je vloerverwarming onderhouden of aanpassen in 2025? Vertrouw dan op Vloerman, specialist in vloeropbouw, chapewerken en vloerverwarmingssystemen.