Wat zit er precies in chape en hoe stel je de juiste samenstelling samen in 2025? In dit artikel lees je alles over hoe een chape wordt opgebouwd, welke ingrediënten je moet gebruiken en in welke verhoudingen. We bespreken zowel traditionele zandcementchape als speciale toepassingen zoals vezelversterkte en isolerende chapes. Ook ontdek je hoe je chape correct aanmaakt en aanbrengt, welke droogtijden je moet voorzien en welk type cement en zand best gebruikt worden. Zo ben je als particulier of (zelf)bouwer perfect voorbereid.
Wat is chape?
De definitie van chape is een cementgebonden onderlaag die geplaatst wordt tussen de draagvloer en de vloerbekleding.
Chape dient om oneffenheden van de ruwbouwvloer te corrigeren, leidingen weg te werken en een egale basis te bieden voor tegels, parket of andere vloerbedekkingen. In België is dit vrijwel altijd zandcementchape.
Welke functies vervult chape?
De functies van chape zijn:
- Uitvlakking van draagvloer
- Draagvlak voor vloerbekleding
- Warmtespreiding bij vloerverwarming
- Wegwerken van buizen en leidingen
- Bescherming van isolatie
Wat zijn de wettelijke eisen aan chape?
De technische performantie van chape valt onder NBN EN 13813. Deze norm bepaalt de samenstelling, sterkteklasse, hechting, krimp en droogtijd van vloeregalisaties.
Wat is het verschil tussen chape en stabilisé?
De verhouding cement is bepalend. Stabilisé bevat slechts 100–150 kg cement per m³ en dient als fundering onder tegels of opritten. Chape bevat 200–300 kg per m³ en is geschikt als eindlaag binnenshuis.
Uit welke ingrediënten bestaat chape?
De basisingrediënten van traditionele chape zijn zand, cement, water en eventueel additieven zoals kunststoffen of vezels.
De typische samenstelling van 1 m³ chape ziet eruit als volgt:
Ingrediënt | Standaard hoeveelheid | Kenmerken |
|---|---|---|
Zand | 3 delen | Droog, rijngrindvrij, 0–4 mm granulatie |
Cement | 1 deel (= 200–300 kg/m³) | CEM I of CEM II |
Water | Tot kneedbaarheid bereikt is | Afhankelijk van vochtgehalte zand |
Additief (optioneel) | 0,5–2% van droge massa | Vezels, hechtingsverbeteraar, plastificeerder |
Wat is de beste verhouding zand en cement?
De beste verhouding voor sterkte en werkbaarheid is 3:1 – drie delen zand op één deel cement.
De cementhoeveelheid varieert doorgaans van 200 tot 300 kg per kubieke meter. Projecten met hoge belasting (vb. industriële vloer) gebruiken eerder 300 kg.
Welke invloed heeft water op de chape?
Te veel water veroorzaakt scheurvorming en krimp. Te weinig water voorkomt een goede binding. Een bol test (samenknijpen) bevestigt de juiste vochtbalans.
Welk cement gebruik je voor chape?
Voor chape wordt doorgaans portlandcement gebruikt, conform de normen NBN EN 197-1.
De meest gebruikte types cement in België zijn:
Cementtype | Code | Beschrijving |
|---|---|---|
Portlandcement | CEM I | Zuivere samenstelling (high-end toepassingen) |
Portlandcomposiet | CEM II | Controleslijm met toeslagstoffen (vluchtasche) |
Hochofen/Hoogovencement | CEM III | Zeer lage hydratatiewarmte, duurzaam voor dikke lagen |
Waarom gebruikt men CEM II frequent?
CEM II biedt lagere krimpspanning bij droging, wat ideaal is voor woonhuizen. Ook is het goedkoper en ecologischer dan CEM I.
Is snelcement bruikbaar voor chape?
Ja, voor snel uithardende chapes wordt toevoeging van CEM I in combinatie met versterkende additieven zoals calciumformiaat toegepast.
Welke soorten chape bestaan er?
De meest voorkomende chapes zijn:
- Zandcementchape
- Vezelgewapende chape
- Cementvloeichape
- Isolatiechape
- Anhydrietchape
Wat is zandcementchape?
Zandcementchape is de standaard in Belgische woningen, met de klassieke verhouding 3:1.
Wat is vezelgewapende chape?
Deze chape bevat kunststofvezels, wat zorgt voor spreiding van inwendige spanningen en minder kans op krimpscheuren. Veel toegepast bij vloerverwarming.
Hoe werkt cementvloeichape?
Een vloeibare samenstelling maakt machinale plaatsing met pomp mogelijk. Deze chape vult leidingen volledig op, wat nuttig is bij dunne vloeropbouwen of vloerverwarming.
Wat zijn isolerende chapes?
Dat zijn lichtgewicht chapes met isolerende vulling, zoals argexkorrels, polystyreenbollen of PUR granulaten. Wordt vaak aangebracht bovenop een isolatieplaat.
Wat is anhydrietchape?
Anhydrietchape gebruikt gips als bindmiddel. Deze chape heeft een vlakke afwerking en snellere verwerking, maar is niet geschikt in vochtige ruimtes.
Hoe maak je chape aan?
Chape wordt gemaakt door eerst droge componenten te mengen, daarna gecontroleerd water toe te voegen. Bij grotere hoeveelheden is een betonmolen vereist.
Wat is de juiste werkwijze voor aanmaak?
De correcte volgorde is:
- Meng zand en cement in 3:1 verhouding
- Voeg beetje bij beetje water toe tot kneedbare massa
- Voeg indien nodig additieven toe
- Verwerk onmiddellijk
Hoe weet je of je mengsel goed is?
Maak een bol met je hand: blijft deze stevig zonder te verbrokkelen, dan is de samenstelling correct.
Wat is de ideale dikte van chape?
De ideale dikte van chape varieert tussen 4 cm en 8 cm afhankelijk van de toepassing.
Toepassing | Minimale dikte | Opmerking |
|---|---|---|
Woning zonder vloerverwarming | 5 cm | Klassieke drukverdeling |
Woning met vloerverwarming | 6–8 cm | Rond leidingen, voor warmteverdeling |
Isolatiechape | 4–6 cm | Bovenplaat extra isolatie nodig |
Wat bij te dunne chape?
Een te dunne chape (onder 4 cm) kan barsten of onvoldoende draagkracht geven, tenzij speciale bindmiddelen worden gebruikt.
Welke droogtijd heeft chape?
De droogtijd van zandcementchape bedraagt gemiddeld 28 dagen voor volledige uitharding.
Hoe beïnvloedt weer de droogtijd?
Koude, vochtige lucht verlengt de droogtijd. Warme, goed geventileerde ruimtes zorgen voor snellere verdamping.
Wanneer is chape beloopbaar en afwerkbaar?
Na 24–48u is de chape beloopbaar bij normaal klimaat. Vloerbekleding wordt geplaatst na minimaal 3–4 weken.
Wat zijn de vereisten bij chape met vloerverwarming?
Bij vloerverwarming gelden specifieke eisen qua samenstelling, dikte en vezelversterking.
Waarom wordt vezelversterking toegepast?
Vezels verminderen spanningen door temperatuurvariatie van het leidingnet en verdelen krimpkrachten.
Wat is de juiste dikte bovenop de verwarmingsbuizen?
Chape bovenop de buizen moet minimaal 3 cm dik zijn voor goede warmtegeleiding.
Zijn additieven aanbevolen bij chape?
Ja, additieven verhogen sterkte, buigspanning en droogtijden en verbeteren verwerking bij moeilijke omstandigheden.
Welke additieven worden vaak gebruikt?
- Kunststofvezels
- Plastificeerders
- Sneldrogers (calciumformiaat)
- Hechtverbeteraars
Wat is het verschil tussen vloeichape en traditionele chape?
Vloeichape is zelfnivellerend, makkelijker te pompen en sneller aan te brengen op grote oppervlaktes.
Wat zijn de beperkingen van vloeichape?
Vloeichape vereist luchtdichte ruimtes, drogere omstandigheden en voldoende wachttijd (tot 6 weken) voor plaatsing van vloerbekleding.
Wanneer kies je voor isolatiechape?
Isolatiechape wordt gekozen als thermische of akoestische isolatie gewenst is onder vloerbekleding.
Wat is de lambda-waarde van isolatiechape?
Afhankelijk van samenstelling tussen 0,06 en 0,14 W/mK. Lagere waarde = betere isolatie.
Is isolatiechape combineerbaar met vloerverwarming?
Ja, maar er moet extra aandacht worden besteed aan mechanische weerstand en warmtegeleiding.
Wat kost chape per m² in 2025?
De prijs van chape schommelt tussen €10 en €35 per m², afhankelijk van soort, uitvoering en laagdikte.
Type chape | Prijs/m² (excl. btw en plaatsing) |
|---|---|
Zandcementchape | €15 – €18 |
Vezelversterkt | €18 – €22 |
Cementvloeichape | €20 – €28 |
Isolatiechape | €22 – €30 |
Conclusie
Een correcte chapesamenstelling in België in 2025 bestaat uit 3 delen rijne zand op 1 deel cement (CEM II aanbevolen), met voldoende water voor een kneedbare massa. Voor particuliere woningen ligt de cementhoeveelheid meestal op 250 kg per m³. Bij vloerverwarming of specifieke randvoorwaarden (dunne opbouw, kortere droogtijd) worden vezels of plastificeerders mee verwerkt. Speciale chapes op basis van gips, luchtgevulde granulaten of vloeibare samenstelling bieden alternatieven op maat.
Geïnteresseerd om jouw vloerproject correct aan te pakken? Contacteer Vloerman voor professioneel advies en uitvoering.
